وزش باد و حرکت شن و ماسه‌ها، تابع جهت، سرعت و تداوم حرکت بادهایی موسوم به «بادهای 120 روزه سیستان» می‌باشد. چنانچه رفتار و مکانیزم پدیده‌های طبیعی و به‌ویژه طوفان‌های شن و ماسه در سطح منطقه سیستان متناسب با طرح‌های فیزیکی - کالبدی شناسایی و اجرایی گردد، فواید متعددی در ابعاد فیزیکی - کالبدی، اقتصادی و اجتماعی عاید ساکنان منطقه خواهد شد. با این نگرش، هدف مقاله حاضر بررسی تطبیق الگوی توسعه کالبدی- فیزیکی روستای تمبکاء با حرکت شن و ماسه‌های بادی منطقه سیستان است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی، کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی می‌باشد. منطقه مورد مطالعه شامل روستای تمبکاء و محدوده نفوذ آن است. ابتدا داده‌ها و اطلاعات مرتبط با انباشت شن و ماسه در سطح روستای تمبکاء به‌طور مستقیم در طی دوره‌های زمانی ماهانه و سالانه برداشت شدند، سپس بر اساس تجربیات میدانی نگارندگان و بررسی سابقه فیزیکی - کالبدی تمبکاء در گذشته، حجم شن و ماسه‌های موجود در سطح روستا بر اساس دوره‌های زمانی در ارتباط به تغییرات فیزیکی - کالبدی تمبکاء مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد الگوی بومی - محلی وضعیت کالبدی تمبکاء همسازی و تطبیق بیشتری در جهت کاهش آسیب شن و ماسه‌های روان پیدا نموده است، به طوری که در 6 ماه اول سال 1389 بافت جدید روستا، 69 متر مکعب انباشت ماسه داشته است، اما در قسمت‌هایی از سطح روستا که تجربیات بومی لحاظ گردیده میزان خسارات شن و ماسه کاهش یافته است. این الگو بازتاب تجارب و دانش سنتی ساکنان روستا می‌باشد. از این رو، توجه به تجربیات ارزشمند بومی در تطبیق با حرکت ماسه‌های روان می‌تواند عرصه‌های جدیدی را جهت اجرای موفق طرح‌های فیزیکی - کالبدی پیش روی برنامه‌ریزان و مدیران امور روستایی و شهری قرار دهد.